Behçet Uz'un Vasiyeti: #KültürparkHalkÜniversitesiolsun

BASIN AÇIKLAMASI
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kültürparkı sermayenin rantsal taleplerini karşılayacak şekilde  kongre turizmi yapmak isteyen otellerin arka bahçesi yapmak yerine, Dr. Behçet Uz’un vasiyetine sahip çıkıp burayı HALK ÜNİVERSİTESİ işlevi görecek bir “BİLİM VE KÜLTÜR PARKI” na dönüştürmelidir.

Büyükşehir Belediyesi fuar etkinliklerini artık olması gerektiği gibi  Kültürpark’tan ayırıp Gaziemir’de kurduğu Fuar kompleksine taşımakla son derece isabetli bir karar vermiştir. Böylece Kültürpark'ı kurucusu Dr. Behçet Uz’un vasiyeti olan  “HALK ÜNİVERSİTESİ” ne dönüştürebilmek için büyük bir fırsat doğmuştur.

(Behçet Uz’un Kültürparkın geleceğine ilişkin vasiyeti için bakınız: http://www.kentyasam.com/behcet-uzun-kulturparki-yhbrdty-3862.html ve http://www.egetelgraf.com/behcet-uzun-kulturparki/)

 Ancak basına yapılan açıklamalar ve yeni projeyi tanıtma amacıyla Pakistan pavyonunda açılan sergiden anlaşıldığı kadarıyla, Büyükşehir Belediyesi’nin böyle bir amacı olmadığı, Kültürpark’ın gelecekteki işlevinin ne olması gerektiğine, sermayenin beklentisine uygun olarak rantsal bir bakışla yaklaştığı anlaşılmaktadır.

 Bu yaklaşımın en önemli göstergesi, İnönü Sanat Merkezi; Celal Atik Spor Salonu, Atlas Pavyonu ve hollerin yer aldığı hangarların yıkılmasıyla kazanılacak alanlara çok büyük (17.000 m²) iki sergi salonu içeren bir  Kongre Merkezi ile Gösteri Merkezi, (açıkhava tiyatrosuna ek olarak ayrı bir) amfi tiyatro ve Lunapark alanında yeni bir Eğlence Merkezi gibi ticari amaçlı yapılar ile  yeme içmeye yönelik çok sayıda düzenleme  yapılmak istenmesidir. Kamuoyunda haklı olarak “kültürparkı çevredeki otellerin arka bahçesi durumuna getirecek” diye eleştirilen Kongre Merkezi, projenin fikir babası bazı katılıcımcılar tarafından en fazla savunulan yapı olup,  projenin adeta “olmazsa olmazı”dır.

Fotoğraf: Büyükşehir Belediyesinin düzenlediği  Kültürpark Projesine yön verme toplantısından: https://www.izmir.bel.tr/HaberDetay/19441/tr

Projenin hazırlanması sırasında  İzmir Ticaret Odası ile Ege Bölgesi Sanayi Odası ve Ege genç İşadamları Derneği’nin görüşleri alınırken özel olarak davet edilen bazı öğretim üyelerinin kişisel görüşleri dışında, kültürparkın halka dönük işlevinin ne olması gerektiği konusunda söz söyleme durumunda olan üniversitelerin  ve öğretim üyesi örgütlerinin kurumsal  görüşlerine gerek duyulmaması son derece dikkat çekicidir.

 Bunun sonucu olarak Büyükşehir Belediyesinin hazırladığı Yeni Kültürpark Projesi’ne iş adamları ve sermayeyi temsil eden bu üç kuruluşun “Kültürpark,  kongre turizmi ve eğlence yaşamını sırtında taşıyacak  bir yer olmalı ve bu amaçla bir Kongre Merkezi şeklinde yapılandırılarak marka değeri arttırılmalıdır” şeklinde özetlenebilecek,  rantı gözeten ortak görüşü damgasını vurmuştur (bakınız: https://www.izmir.bel.tr/HaberDetay/10536/tr).

Fotoğraf: Büyükşehir Belediyesinin Kültürpark Projesinde yer alan Kongre Merkezi (https://www.izmir.bel.tr/HaberDetay/19441/tr)

Örneğin İzmir Ticaret Odası’nın kültürpark  projesine ilişkin olarak Ekonomi Üniversitesi web sayfasında yayınladığı görüşlerinde aynen şöyle denilmektedir;

· Kongre Merkezi mutlaka yapılmalı, 5000-2500-1000 kişi kapasiteli salonları olmalıdır.

· Kongre Merkezini desteleyecek çevre otellerin sayısı arttırılmalıdır.

· Kongre Merkezi’nin zemin katları kitap, hediyelik eşya, tasarım eserlerin satıldığı nitelikli bir kültür ürünleri satış yeri olarak düzenlenmelidir.

· Kültürpark’ın adı “Kültür ve Kongre Parkı” olmalıdır.

(bakınız: http://izto.org.tr/demo_betanix/uploads/cms/yonetim.ieu.edu.tr/5641_1447767194.pdf)

Kısacası İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın günlerce sergileyip “gezin, görün ve sonra eleştirin” dediği Kültürpark projesi bu haliyle, halkın  en üst düzeyde yararlanabileceği bir kültürparkı yaşama geçirmekten çok, üst gelir düzeyine ve sermaye gruplarına hitabeden rantsal bir amaç taşımaktadır.

Oysa Kültürpark’ın yaratıcısı Dr. Behçet Uz’un,  geleceğin “bilgi toplumu çağı” olacağını yıllar öncesinden görerek kültürpark için tanımladığı işlev,  tamamen toplumun kitlesel yararına dönük olup buranın  çağdaş bir HALK ÜNİVERSİTESİ olmasıdır.

Behçet Uz, 1983 de 90 yaşındayken 52. İzmir İEF Fuarı dolayısıyla verdiği röportajda, "Kuruluş yıllarında  fuar olarak neyi düşünüyordunuz, zorluklarla karşılaştınız mı?" diye soran sayın Sancar Maruflu'ya, Fuar işlevinin Kültürpark’tan ayrılması girişimlerinin sonuca ulaşmamış olması ve kültürparka, belediyeye milyonlarca liralık gelir sağlayan bir eğlence mekanı gözüyle bakılmasından  yakınarak,  “Ancak ben Kültürpark'ı Halk Üniversitesi olarak düşünmüştüm. Doğduğu günden başlayarak çocukların, anaların, babaların eğitecekleri, eğitilecekleri bir yer olarak düşünmüştüm Fuarı…” diye, adeta bu günleri işaret eden  vasiyet niteliğinde bir yanıt vermişti.

(bakınız:http://www.kentyasam.com/behcet-uzun-kulturparki-yhbrdty-3862.html ve http://www.egetelgraf.com/behcet-uzun-kulturparki/).

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Kültürpark’ın Fuar işlevini  son derece isabetli bir yatırım olarak Gaziemir'de kurduğu Fuar kompleksine  taşımasıyla Behçet Uz'un fuarı  Kültürpark'tan ayırma düşüncesi  yıllar sonra da olsa gerçekleşmiştir. Şİmdi sıra  Behçet Uz’un son derece anlamlı bir ileri görüş örneği olarak yaptığı, Kültürpark'a Halk Üniversitesi işlevi kazandıracak vasiyetinin yerine getirilmesine gelmiştir.

Bu vasiyeti yerine getirmenin çağdaş yöntemi ise, Kültürpark'a mevcut son derece zengin rekreasyon özellikleri ile bütünleşik, aktif bir bilimsel ve -eğitsel işlev ekleyerek çağdaş bir öğrenme ortamı olan bir"BİLİM MERKEZİ" kurmaktır. Toplumun yaşam boyu öğrenme gereksinimine yönelik olarak Bilim ve Rekreasyon birlikteliğinde kurulan  Bilim Merkezleri daha çok “Bilim Parkı” diye anılmaktadır (*).  
(*) Bilim Parkı/merkezi nedir? 
Bir proje önerisi olarak bakınız: http://kayhankantarli.blogspot.com.tr/2013/08/izmir-bilim-parki-proje-onerisi.html)

Bu şekilde bilimsel ve eğitsel bir işlev kazandırılacak olan Kültürparkın, yalnızca belirli gün ve haftalarda değil, yılın her ayı, ayın her haftası ve haftanın her günü İzmir ve Bölge Halkıyla dolup taşan, “yaparak, oynarak, eğlenerek, izleyerek öğrenme temelinde aktif  bir öğrenme ve eğitim ortamına dönüşeceği açıktır. Böyle bir Kültürpak ise Dr. Behçet Uz’un  Kültürpark’ın geleceği için vasiyet ettiği “Halk Üniversitesi” nin bilim ve rekreasyon bütünleşmesi içinde yaşama geçmesi demektir.

Kısacası Kültürpark,  bir “Kültür ve Kongre Parkı” na değil, salonlarına ve açık alandaki birimlerine “Galile; Newton, Darwin, Einstein,… gibi aydınlanma öncülerinin ve  Cahit Arf, Feza Gürsey, Erdal İnönü, Aziz Sancar…gibi dünyaya malolmuş bilimcilerimizin adı verilen bir bilim merkezi kurularak “İzmir Bilim ve Kültür Parkı ” na dönüştürülmelidir.

Bu öneri yaşama geçtiği takdirde ana okullarının, ilk-orta ve yükseköğretim kurumlarının öğrencileri için, “dokun-keşfet”, “yap-öğren” deney birimleri ve  eğlenceli bilim sergi ve gösterileri sayesinde aktif bir eğitim ortamı sağlanmış olacak; sürekli organize edilen paneller, konferanslar, sergiler, gösteriler,  sosyal aktiviteleri ve bilim marketi ile bilime ve bilimsel düşünceye, teknolojiye önem verenler için bir çekim noktası olacaktır. İzmir Bilim ve Kültür Parkı, açık ve kapalı alanlarda kurulacak yap-öğren/dokun-keşfet deney birimleri, gezegenevi (planeteryum), doğa tarihi  ve evrim müzesi, son teknoloji ürünü 3 boyutlu belgesel sineması ve atölye çalışmalarını içeren etkileşimli eğitim ortamı sayesinde, olanakları kısıtlı okullar için tamamlayıcı bir uygulama alanı olarak da hizmet verecektir.

Fotoğraf: Paris La Cité Bilim Merkezi (http://www.universcience.fr/exhibitionservices/?lang=en/)

Bilim ve teknolojideki gelişmelerin, yeni bilgilerin, keşiflerin ve icatların tanıtılması, öğrenilmesi ve tartışılması için bilimsel platformlar sunacak olan İizmir Bilim ve Kültür Parkı, bilim ve teknoloji ile halkın buluşma yeri olacağı gibi iç ve dış turizmde İzmir’e olan ilgiyi arttıracaktır. Nihayet üniversitelerinin yanında İzmir’e  ÖĞRENEN KENT ünvanını da kazandırmış olacaktır (*).

Son olarak kültürparkın bu anlayışla yapılacak yeni bir projelendirdirme ile mevcut yapılaşma oranında en küçük bir artışa neden olmadan, hatta bu oranı  aşağıya çekecek şekilde  Bilim ve Kültür Parkına dönüştürülmesi  olanaklıdır. Değerli Basınımız ile  demokratik kitle örgütlerini ve onlar aracılığıyla halkımızı,  yıkılıp Bilim ve Kültür Parkı gereksinimine uygun olarak yapılacaklar dışında, yeşil alan oranını aşağıya çekecek hiçbir ek yapılaşmayı öngörmeyen,  toplum ve aydınlanma adına yapılmış bu öneriye destek vermeye çağırıyorum.

(*) Bilim Merkezi/Parkları hakkında daha geniş bilgi ve ziyaretçileri  bekleyen olanakların neler olduğu  hakkında daha geniş bilgi edinmek için şu bağlantıyı ziyaret ediniz :  http://kayhankantarli.blogspot.com.tr/2013/08/izmir-bilim-parki-proje-onerisi.html

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığına bir öneri:

Büyükşehir Belediyesi’nin Kongre Merkezi ağırlıklı projesi ile Kültürparkın kurucusu Behçet Uz’un  vasiyetine uygunolarak bu basın açıklamasında önerilen “İzmir Bilim Ve Kültür Parkı” önerisini  ve bir de Kültürpark’ın hiç bir ek işlev söz konusu olmadan yalnızca  yeşil alan  olarak  kalmasını isteyenlerin  önerilerini eşit olanaklarla, örneğin Büyükşehir Belediyesi Web sayfası  aracılığı ile gerçekleşek  bir tanıtım çalışması ve halk önünde yapılacak bir panel sonrası halk oyuna sunulmalı ve Kültürpark hakkındaki nihai proje bu halk oylamasından sonra belirlenmelidir.

Kamuoyuna duyurulur. Saygılarımla

Prof. Dr. Kayhan Kantarlı

EÜ Emekli Öğretim Üyesi

Tüm Öğretim Elemanları Derneği (TÜMÖD) İzmir temsilcisi